DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, esnaf ziyaretleri sırasında döner dükkânı işleten bir esnafla biraraya geldi. Babacan’la sohbet eden esnaf yaşadığı ekonomik sıkıntıları paylaştı.
*‘Borcu borçla ödüyoruz, bu sistem nereye kadar gidecek?’*
Babacan’ın “Devleti yönetenler yanınızda iki ay çıraklık yapsa ekonomiyi daha iyi yönetirler” sözleri üzerine genç dönerci şu ifadeleri kullandı:
“İki ay değil, bir hafta bile geçinemezler. Burada çalışan personelin aldığı maaşla, ödedikleriyle kesinlikle geçinemezler. Ülkede ekonomi varsa bana bir kişi göstersin Allah rızası için. Öyle bir şey yok. Şu dükkânı bizim çevirdiğimiz sistemde ne ekonomi bakanları ne hükûmet çevirebilir. Biz gidiyoruz sağdaki esnaftan, soldaki esnaftan 100 lira borç alıyoruz personele maaş ödüyoruz. Ertesi gün onlara borcumuzu ödüyoruz, başkasından borç alıyoruz. Nasıl dönecek bu sistem? Nereye kadar gidecek?”
*‘Kredi para kazanmak için alınır ama şu an borç çoğalıyor’*
Babacan esnafa ekonominin pandemi öncesinde zayıfladığını, Merkez Bankası’nın rezervlerinin ve yedek akçelerinin pandemiden önce sıfırlandığını anlattı. “Onun için hükûmet esnafa, küçük işletmeye yeteri kadar destek veremedi” diyen Babacan’a esnaf şunları söyledi:
“Destek mestek hikâye. Bize üç ay bin lira verdiler. Ben bin 500 lira kira ödüyorum. Aldığım destek kirama yetmedi. Bunun yanında ben %20 stopaj, 400 lira ödedim. Beş kişi çalıştırıyorum. Asgari ücretin masrafıyla neredeyse 20 bin lira ödüyorum. KOSGEB’den destek kredisi, ertelemeli kredi diye açıklama yaptılar, tamamen hikâye. 500 tane esnaf tanıyorum ve daha destek alanı görmedim. Nefes kredisi demek artık ‘son nefes’. Yani ‘artık ölüyorum ben’ diyor. Desteği almak için daha önceki krediden faydalanmamış, bitmiş olacağım. Hani ‘Sen iflas et, ben sana o desteği vereyim’ demek istiyor.”
Bunun üzerine Babacan, “Kredi ne için verilir? İleride para kazanmak için yatırım yaparsın. Şu an bir yatırım yok. Krediyi günlük harca diye veriyor. Kredi alıp harcıyorsun, borç çoğalıyor. İşler bir gün tamamen düzelse bile nasıl ödenecek? Bunlar hesap kitap bilmiyorlar” dedi.
*‘Vergi ödeyemedim diye hesaplarıma bloke koydular’*
Esnaf, pandemi döneminde vergi ödeyemediği için hesaplarına bloke konulmasından şu sözlerle şikâyet etti:
“Pandemi döneminde vergi ödeyemediğim için üç ay banka hesaplarıma bloke koyuldu. ‘Ödemeyeceğim’ demiyorum; bu vergi mecburen ödenecek. Ben bu ülkenin vatandaşıyım, sen benim banka hesabıma nasıl bloke koyabilirsin? Bir de şu dönemde. 7 yıldır esnafım. Bugüne kadar vergisini, BAĞKUR’unu, SSK’sını ödemiş bir kişi bugün bunu ödeyemiyorsa bir düşünmeli.”
DEVA Partisi’nin Türkiye’de açıklanan ilk Covid-19 vakasının ardından yaptığı çağrıyı hatırlatan Babacan, “‘Pandemi bitene kadar esnafın tüm vergi ödemelerini faizsiz erteleyin’ dedik” diye karşılık verdi.
*‘Dükkânı işletmenin bir anlamı kalmadı’*
Genç dönerci, maliyetlerdeki artıştan ise şu sözlerle yakındı:
“Pandemi en çok bizi etkiledi. Yapacak bir şeyimiz kalmadı. Personel gideri, kira, faturalar, son gelen zamlar sebebiyle dükkânı devretmeye çalışıyoruz. Bir sene öncesinde 11 liraya aldığımız tavuk şu an 21 liraya çıktı. Neredeyse yüzde 90 zam geldi. Bir sene öncesinde aldığım tavuğu iki katı fiyatına alıyorum. Bir sene öncesinde ödediğim elektriğin bir buçuk katını ödüyorum. Mantık olarak baktığımda bu dükkanı işletmemin anlamı kalmadı. Personele zam yapıyorum mecburen, ev geçindiriyorlar. Sattığım yemeğe zam yapıyorum ama bu defa müşteri kaybediyorum. Yapacak hiçbir şeyimiz kalmıyor.” dedi.
