Bekir AYAZ-Eğitimci
Adil Kurs Merkezi
Teknoloji bağımlılığını kaleme alınması gereken önemli konulardan biri olarak görmekteyim. Bu işin çözümü için yetişkinlerden başlamak gerekse bile çocuklar üzerinde etkilerine değinmekte fayda var. Sorunun küçük yaşlardan itibaren çözülmesi kanaatindeyim.
Teksas Üniversitesi’nin yapmış olduğu araştırma sonucuna göre akıllı telefon kullanımı insanları aptallaştırdığı ve günlük işlerinde başarısız olduklarını göstermişlerdir. Teknoloji bağımlılığı uyuşturucu, alkol, sigara bağımlılığıyla eşit derecede olduğunu düşünüyorum. Sadece ben değil yapılan araştırmaların tümü bunu gösteriyor. “3T” dediğimiz “telefon, tablet, televizyon” bunun yanına bilgisayar eklediğimizde kişinin yaşamı bu denklem arasında geçtiğini görmekteyiz. Çocukların ayna olduğu unutulmamalıdır. Yaptığınız davranışları kopyalar ve onları uygularlar. Sadece ailenin davranışları değil çevresi, öğretmenleri kendine favori olarak belirlediği herkesin davranışını yansıtarak öğrenme gerçekleştirirler. Bu yazıyı yazabilmek için elli üzerinde makale okudum. Yüzlerce bilgiyi buraya sığdıramayacağım için toparlamam gerektiğine kanaat getirdim. Sorunun temeli bebeklikten başlıyor. İlgi, sevgi ve oyun bekleyen bebekleri çizgi film, telefon ve tabletlerle susturuyoruz. Bebekken eline aldığı dikkatini çeken renkli nesneler bebeğin vazgeçilmezleri arasında yer alıyor. Bunlardan biri eksildiğinde temel ihtiyaç olarak algılandığından bebekte ağlama reaksiyonu meydana geliyor. Buna dayanamayan ebeveynler tekrardan bebeği teknoloji ile buluşturuyor. Oysa bebeğin teknolojiye değil tamamen anne ve baba sevgisine, ilgisine ihtiyacı var. Yoğun çalışma temposunda olan aileler bunu çocukluk döneminde de yapıyor. Genelde ailelerin savunması ise çevresinde görüyor ve ısrarla istiyor demesi oluyor. Çevremiz bizi ne kadar ilgilendirebilir ki? Biz kendi çocuğumuzdan sorumlu değil miyiz? Teknoloji çocuklara nasıl zarar veriyor olabilir ki? Bu soruyu duyar gibiyim. Her şeyden önce çocuğun hayal dünyası kısıtlanıyor? Düşünemeyen, sorgulamayan, olduğu gibi her durumu kabullenen çocuklar oluşuyor. Teknolojinin yararları muhakkak var. Çocuklar teknolojiyi kullanamıyor, Teknoloji çocukları kullanıyor. Çocuk aklı dediğimiz tabirde çocukların bilinçli bir şekilde teknoloji kullanımı maalesef mümkün değildir. Bu olumsuzlukları engellemek için ebeveynler neler yapmalıdır?
-Öncelikle çocuğun, her gün teknolojiye ayırdığı zaman belirlenmelidir ve bu konuda bir anlaşma yapılmalıdır. Bu süre, okulöncesi çocuklarda bir saatten, ilköğretim dönemi çocuklarında ise iki saatten fazla olmamalıdır.
-Ebeveynler (anne-babalar); çocuklarını teknoloji dünyasında sağlıklı şekilde yönlendirmek ve onları denetleyebilmek için bilgisayar ile internet hakkında bilgi edinmelidir ve kullanmaktan çekinmemelidir.
-Aşırı kullanımı engellemenin en kolay yollarından birisi, teknolojiyi ortak çalışma odası gibi yetişkinlerin de takip edebilecekleri bir yere koymaktan geçecektir.
-İlkokul, ortaokul ve lise dönemlerindeki çocukların, derslerine de katkı sağlayacak web üzerindeki interaktif eğitim programları veya DVD’leri faydalıdır. Özellikle, bir de yabancı dil de olursa, kelime hazinelerini ve yabancı dil bilgilerini geliştirirler.
Unutmayın ki; yetişkinlerin doğru yönlendirme ve mantıklı sınırlandırmaları ile kullanılan bilgisayarın, çocukların gelişimi üzerinde pek çok olumlu etkisi de bulunmaktadır.
Bunlardan en önemlisi ise çocuğa sınırlama getirdiğinizde çocuk agresifleşecek, sizleri dinlememe, umursamama gibi davranışlar içerisine girecektir. Unutmayın eğer kaliteli zamanı çocuklarla geçirirseniz çocuklar teknolojiyi aramayacaklardır. Teknolojinin aşırı kullanılmasında çocuklarda; “şiddet, agresif tavırlar, yalan, içe kapanıklık, asosyallik, ders başarısında düşüş vb.” bir sürü olumsuzluklar yaşanmaktadır. Çocuklarla geçirilen kaliteli zaman çocuğun gelişiminde önemlidir. Çocuklarımız için elimizi taşın altına koymalı, onlarla güzel zamanlar geçirmeliyiz. İşe ise kendi bağımlılığımızı azaltarak başlamalıyız.