Hükümete çağrı yapan Deprem bölgesinde faaliyet gösteren Ticaret Ve Sanayi Oda ve Borsa Başkanları, “Yerinde Dönüşüm” başvuru süresinin uzatılmasını istedi.
Deprem bölgesinde ticaretin nabzını tutan Ticaret ve Sanayi Odası ve Ticaret Borsaları, depremin yıktığı kentlerde yeniden yapılanmanın sekteye uğramaması için hükümete ortak talepler sundu.
Depremden en ağır etkilenen illerin ticaret ve sanayi odaları, hükümete güçlü bir çağrı yaparak, “Yerinde Dönüşüm” başvuru süresinin 30 Haziran 2025 sonrası için uzatılmasını ve bölgeye özel yeni teşviklerin devreye alınmasını istedi. Antakya’da düzenlenen toplantıya Malatya, Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman ve Islahiye başta olmak üzere oda ve borsa başkanları katıldı.
Başvuru Süresi Yetersiz, Risk Büyük
Ortak bildiride, bölgede hâlâ devam eden tapu, miras, enkaz kaldırma, ruhsat alma gibi işlemler nedeniyle birçok hak sahibinin yerinde dönüşüm için başvuru yapamadığı vurgulandı. Oda başkanları, mevcut sürenin yetersiz kaldığını ve çok sayıda vatandaşın mağdur olabileceği uyarısında bulundu.
“Süre uzatılmazsa, hem hak sahipleri mağdur olacak hem de şehirlerin yeniden yapılanma süreci sekteye uğrayacak.”
30 Maddelik Talep Listesi: Teşvikler Güncellenmeli
Toplantıda ayrıca bölge ekonomisinin yeniden ayağa kalkması için hükümete iletilen 30 maddelik talep listesi paylaşıldı. Talepler arasında en dikkat çekici başlıklar şöyle:
- Yerinde dönüşüm desteklerinin güncellenmesi: 750 bin TL hibe ve kredi yetersiz kalıyor, artırılmalı.
- ÖTV’siz iş makinesi alımı, uygun faizli kredi imkânları ve SGK prim muafiyetleri sağlanmalı.
- Küçük esnaf ve serbest meslek sahipleri için doğrudan destek mekanizmaları oluşturulmalı.
- Deprem illerinde vergi indirimi, ÖTV/KDV muafiyetleri ve yeni araç alımlarında teşvikler devreye alınmalı.
- İşgücü göçü ve nitelikli personel eksikliği için tersine göç politikaları uygulanmalı.
Ortak Ses, Güçlü Mesaj
Antakya TSO Başkanı Hikmet Çinçin ev sahipliğinde düzenlenen toplantıya; KMTSO Başkanı Mustafa Buluntu, Malatya TSO Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, Adıyaman TSO Başkanı Mehmet Torunoğlu, İskenderun TSO Başkanı Levent Hakkı Yılmaz, Islahiye TSO Başkanı Selahattin Türkmen ve Reyhanlı TSO Başkanı Necmettin Zaroğlu katıldı.
Katılımcılar, “Asrın felaketi” olarak anılan 6 Şubat depremlerinin yaralarını sarmak için tüm kamu kurumlarının iş birliğine açık olunması gerektiğini ifade etti.
Antakya Ticaret ve Sanayi Odası ev sahipliğinde düzenlenen toplantıya; Antakya TSO Başkanı Hikmet Çinçin, KMTSO Başkanı Mustafa Buluntu, Malatya TSO Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, Adıyaman TSO Başkanı Mehmet Torunoğlu, İskenderun TSO Başkanı Levent Hakkı Yılmaz, Islahiye Ticaret Odası Başkanı Selahattin Türkmen ve Reyhanlı TSO Başkanı Necmettin Zaroğlu katıldı.
Ortak Bildiri
Antakya, Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya ve Islahiye Ticaret ve Sanayi Odaları tarafından yayımlanan ortak bildiride şu talepler yer aldı:
- Mücbir Sebep Süresinin Uzatılması: Depremden en çok etkilenen iller ve ilçelerde, “Mücbir Sebep” süresi mutlaka uzatılmalıdır.
- Yeni Yasa ve Yönetmelikler: Asrın felaketi olarak adlandırılan 6 Şubat depreminin yarattığı sıkıntıları gidermek amacıyla, bölgenin ihtiyaçlarına yönelik yasa ve yönetmelikler acilen yayımlanmalıdır.
- Özel Teşvik Düzenlemeleri: Deprem illerinde özel teşvik düzenlemeleri hayata geçirilmelidir.
- Küçük Esnaf ve Serbest Meslek Erbabına Destek: Deprem illerindeki küçük esnaf ve serbest meslek erbaplarına destek verilmelidir.
- Vergi İndirimi: Deprem illerindeki işyeri kira ödemelerinde vergi indirimi getirilmelidir.
- SGK ve BAĞKUR Prim Muafiyeti: Depremzede işletmelere SGK ve BAĞKUR prim muafiyeti getirilmelidir.
- Personel İstihdam Desteği: Depremzede işletmelere personel istihdam desteği sağlanmalıdır.
- Hibe ve Kredi Tutarlarının Güncellenmesi: Yerinde dönüşüm için verilen 750 bin TL hibe ve 750 bin TL kredi ödemesi yetersizdir. Destek tutarları güncellenmelidir.
- Uygun Faizli Banka Kredileri: Ek ihtiyaç duyulan nakit desteği için uygun faizli banka kredileri devreye sokulmalıdır.
- İşgücü Göçüne Karşı Destek: İnşaat sektöründe işgücü göçü sebebiyle oluşan maliyet artışları SGK prim muafiyeti ile desteklenmelidir.
- ÖTV’siz İş Makinesi Alımı: Ekipman desteği için ÖTV’siz iş makinesi alımına destek sağlanmalıdır.
- Kamu Görevlilerinin Ücretlerinin Düzenlenmesi: Deprem bölgelerinde çalışacak kamu görevlilerinin ücretleri motivasyonu artıracak şekilde düzenlenmelidir.
- Tersine Göç Teşviki: Göç eden nitelikli işgücünün tersine göçünü teşvik edecek hamleler yapılmalıdır.
- Mülkiyet Hukuku Sorunları: Deprem sonrası yeni yapılaşma ile ortaya çıkabilecek mülkiyet hukuku sorunlarına özel çözümler sağlanmalıdır.
- Bütüncül Kent Planı: Alt ve üst yapılar planlanarak deprem illerinde yaşanabilir şehirler oluşturulmalıdır.
- Sermaye Kaybı ve Borca Batık Durumu: Deprem bölgesindeki mükellefler için sermaye kaybı ve borca batık olma durumuna ilişkin yeni düzenlemeler yapılmalıdır.
- Kredi Garanti Fonunun Kullanımı: Kredi Garanti Fonunun etkin bir şekilde kullanılması gerekmektedir.
- KDV İade Süreçleri: Deprem illerindeki mükelleflerden alım yapan mükelleflerin KDV iade süreçleri hızlandırılmalıdır.
- Zayi Belgesi Müracaat Süresi: Zayi olan defterlerin noter onayının yapılması ve takdir komisyonlarının etkinliğinin artırılması sağlanmalıdır.
- Yeni Araç Teminlerinde Vergi İndirimi: Deprem nedeniyle araçları hurdaya ayrılanların yeni araç teminlerinde ÖTV ve KDV indirimi uygulanmalıdır.
- Vergi Terkin Müessesesi: Vergi terkini müessesesi çalıştırılmalıdır.
- Mali Yükümlülüklerin İndirimi veya Alınmaması: Damga vergisi, emlak vergisi, MTV, ÇTV, harç, ücret gibi mali yükümlülükler belli bir süre alınmamalı veya indirimli uygulanmalıdır.
- Enflasyon Düzeltmesi Muafiyeti: Deprem bölgesinde faaliyet gösteren işletmeler enflasyon düzeltmesi uygulamasından muaf tutulmalıdır.
- Amortisman Oranları: Deprem illerinde bulunan mükellefler için amortisman oranları %50 artırımlı uygulanmalıdır.
- Vergi ve SGK Prim Borçlarının Taksitlendirilmesi: Yapılandırma kapsamına girmeyen vergi ve SGK prim borçları faizsiz veya düşük faiz oranları ile taksitlendirilebilir hale getirilmelidir.
- Basit Usul Uygulamasına İlişkin Hadler: Deprem illerinde bulunan mükellefler için basit usul uygulamasına ilişkin hadler 5 yıllık süre için %100 artırımlı uygulanmalıdır.
- Gelir Vergisi Kanunu’nda İndirim ve İstisnalar: Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan bazı indirim ve istisnalara ilişkin yararlanma koşulları kolaylaştırılmalıdır.
- Vergi Oranlarının İndirimi: Deprem illerinde bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için vergi oranları indirimli uygulanmalıdır.
- İndirimli KDV Oranı: Deprem bölgesinde gerçekleştirilecek konut teslimlerine indirimli KDV oranı uygulamasına devam edilmelidir.
- Mali Müşavirlerin Beyanları: Depremde zarar gören işletmeler için uygulanacak işlemler için açık ve net bir yol haritası belirlenmelidir.
Deprem bölgesindeki oda başkanları, bu önerilerin hükümet tarafından dikkate alınmasını talep ediyor.
ORTAK BİLDİRİYE İMZA KOYAN KURUMLAR
Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası, Hatay Ticaret ve Sanayi Odası, Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası, Malatya Ticaret ve Sanayi Odası,
Hatay Ticaret Borsası, Hatay Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği, İskenderun Ticaret ve Sanayi Odası, İskenderun Ticaret Borsası, Erzin Ticaret ve Sanayi Odası, Dörtyol Ticaret ve Sanayi Odası, Kırıkhan Ticaret ve Sanayi Odası, Reyhanlı Ticaret ve Sanayi Odası, Reyhanlı Ticaret Borsası, İslahiye Ticaret ve Sanayi Odası.
