HDP Adana Milletvekili Tülay Hatimoğulları, Tarım ve Orman Bakanına yanıtlanmak üzere verdiği önergede; çiftçinin tarım üretimindeki maliyetlerin çiftçiyi zora soktuğunu belirterek mazot, gübre, kimyasal ilaçgibi tarım girdilerinin maliyetinin artmasıyla çiftçinin tarım üretiminden çeklimesinde tehdit oluşturduğuna işaret etti. Hatimoğulları, Pamuk üreticisine verilen destek priminin 500 kilogram ile sınırlandırılmasına ilişkin, Tarım ve Orman Bakanına yanıtlanmak üzere soru önergesi verdi.
HDP Adana Milletvekili Tülay Hatimoğulları önergesinde şunlara yer verdi:
“Çiftçinin aldığı prim desteğinin dekar başına 500 kilograma düşürülmüş olması pamuk üreticileri tarafından tepki ile karşılanmıştır. Pamukta desteklemenin düşürülmesi ve her geçen gün girdi (mazot, gübre, kimyasal ilaç) maliyetlerinin artması pamuk çiftçilerin üretimden çekileceği anlamına gelmektedir.”
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunduğu önergede Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli tarafından Anayasa’nın 98. ve TBMM İçtüzüğü’nün 96 ile 99. Maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını istediği 01.07.2019 tarihli önergede şunlara yer verdi:
Tarım ve Orman Bakanlığı, pamuk yetiştiricilerine dekar başına verdiği prim desteğini 500 kilogram ile sınırlandırmıştır. Üreticiler enflasyon ve döviz baskısı altında ciddi ekonomik sıkıntılar yaşamakta iken, Adana yerel basınına yansıyan pamuk üretimini ciddi şekilde olumsuz etkileyecek konu hakkında Seyhan Ziraat Odası Başkanı Süleyman Girmen açıklama yapmıştır. Açıklamada; Türkiye’de ihracatın lokomotifi olan tekstilin ana maddesi olan pamuk için devletin bir takım tedbirler alması gerekirken, biz bu beklenti içindeyken, bu yıl pamuk primleri dekara 500 kiloyla sınırlandırılarak üreticinin ciddi kaybı oluşacağını vurgulamıştır. Bunun yeniden düzeltilmesinin elzem olduğunu, tarım kredi kooperatiflerine borçlu çiftçilerin ve üreticilerin borçlarını ödeyemez hale geldiğini aktarmıştır.
Süleyman Girmen, farklı sektörlerin hammaddesi olan pamuğun üretim maliyetlerinin yüksek olduğunu ve yapılan desteklemelerin, tüm diğer tarımsal desteklemelerde olduğu gibi yetiştiricinin artan maliyetlerini karşılayabilecek ve üretimini sürdürmeye teşvik edecek seviyede olmadığına dikkat çekmiştir. “Türkiye pamuk ithalatçısı bir ülke konumundadır. 2000 yılında 27 bin ton pamuk ihracatına karşılık, 566 bin ton ithalatı yapılmışken, 2017 yılında 67 bin ton ihracata karşılık, 914 bin ton ithalat yapılmıştır. 2017 yılında pamuk ithalatı için 1.67 milyar dolar ödenmiştir. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın pamukta dekar başına verdiği prim desteğini 500 kilogram ile sınırlandırması pamuk üretimine büyük darbe vurur. Bu nedenle Bakanlık verdiği kararda düzenlemeler yapmalıdır.” ifadelerini kullanmıştır.
Bu durumda tüketilen pamuğun hemen hemen yarısını ithal ettiğimizi düşünürsek getirilen sınırlandırmayla birlikte uygulamadan vazgeçilmezse pek çok çiftçinin pamuk üretimini bırakacağı, yerli pamuk üretiminin azalacağı, ithalatın daha da çok artacağı açıktır. Türkiye’de sadece Ege Bölgesi, Akdeniz Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yetiştirilen ve bölgelere göre dekar başına 600 – 650 kilogram aralığında verim alan çiftçinin aldığı prim desteğinin dekar başına 500 kilograma düşürülmüş olması pamuk üreticileri tarafından tepki ile karşılanmıştır. Pamukta desteklemenin düşürülmesi ve her geçen gün girdi (mazot, gübre, kimyasal ilaç) maliyetlerinin artması pamuk çiftçilerin üretimden çekileceği anlamına gelmektedir.”
Bu bağlamda;
- Türkiye’de son yıllarda kamu enstitüleri ve yerli firmaların geliştirdikleri verimli yerli pamuk çeşitlerinin ticarete konu olduğu düşünüldüğünde; birçok sanayi kolunun ham maddesi olan pamuğun ithalatını düşürmek için daha fazla üretim yapmak gerekli iken, pamuk üreticisini üretimden uzaklaştıracak bu uygulamanın nedeni nedir?
- Pamuk üreticisi 2018 yılında ürettiği pamuğun primlerini halen alamamıştır. Bu prim ödemeleri ne zaman yapılacaktır?
- Tüketilen pamuğun neredeyse yarısı yurtdışından alınmaktadır. İthal edilen pamuk için 2 Milyar Dolar civarında yurtdışına ödeme yapılmaktadır. Prim desteğinin dekar başına 500 kilograma düşürülmüş olması çiftçinin pamuk ekmekten vazgeçmesi anlamına gelmektdir. Pamuk ekiminin artması için çiftçinin daha çok desteklenmesi gerekirken pamuk primlerinde sınırlama getirilmesi ithalatın artmasına neden olmayacak mıdır? Bu bütçe ithalat yerine pamuk yetiştiriciliği yapan çiftçiyi desteklemek için neden kullanılmıyor?
- Üreticilerden gelen talep üzerine desteklemeye esas olan dekar başına üretilen pamuk miktarı sınırını kaldırmak ve prim miktarını artırmak için Bakanlığınızın çalışmaları var mıdır?
- Ziraat Bankası’na, Tarım Kredi Kooperatifleri’ne borçlu çiftçive üreticilerin borçlarını ödeyebilmeleri için ve üreticilerin üzerindeki yükün azaltılması için Bakanlığınız tarafından önlemler alınmakta mıdır?